Photo: REUTERS/Azad Lashkari
هاوپەیمانی بۆ قەرەبووکردنەوەی دادپەروەرانە (C4JR) بە توندی سەرکۆنەی قسەی کینەیی ئەم دواییە و تۆمەتی هەڵە دەکات دژی کۆمەڵگەی ئێزیدی لە عێراق بە تۆمەتی سوتاندنی مزگەوتێک لە شەنگال لە 27 نیسانی 2023. C4JR هاوکاری ئێزیدییەکان دەکات و داوا دەکات وەک هەموو کۆمەڵگە جیاوازەکانی عێراق بە ڕێز و کەرامەت مامەڵەیان لەگەڵ بکرێت.
سەرهەڵدانەوەی گوتاری توندوتیژی دژ بە کۆمەڵگەی ئێزیدی بەتایبەتی جێی نیگەرانییە لە کاتێکدا کۆمەڵگا دەگاتە قۆناغێکی گرنگ لە پرۆسەی چاکبوونەوە و قەرەبووکردنەوە دوای جینۆسایدی داعش و وەک لە یاسای ڕزگاربووانی ژنانی ئێزیدی (YSL) دا هاتووە. لەگەڵ ئەوەی کە چەندین هەزار ژن و پیاو و کچ و کوڕی ئێزیدی لە دیلی داعشدا ماونەتەوە و ڕاپۆرتیان لەسەر ونبوون یان گومانلێکراوی مردوو کردووە، ئەو زمانە نامرۆڤانە و لۆمە هەڵەیەی کە ئاڕاستەی کۆمەڵگەی ئێزیدی کراوە هەڕەشەیە بۆ تێکشکاندنی هەوڵەکان بۆ بنیاتنانەوەی پێکەوەژیانی کۆمەڵایەتی لەدوای ململانێکە و بەهێزکردنی ئەو ئایدۆلۆژیا ناکۆک و دەرکردنانەی کە هەڕەشە لەسەر پێکهاتەی ئەم هەرێمە فرە کولتوورییە دەکەن.
لەگەڵ تێپەڕبوونی یاسای ڕزگاربووانی ژنانی ئێزیدی YSL، حکومەتی عێراق (GOI) بەڵێنی دا نەک تەنها قەرەبووی ئەخلاقی و دارایی دابین بکات بۆ ڕزگاربووانی جینۆسایدی ئێزیدییەکان و ئەوانەی لە کۆمەڵگەی شەباک و مەسیحی و تورکمان زیانیان بەرکەوتووە، بەڵکو ژیانێکی شیاو بۆ ئەم گروپە کەمایەتییانە مسۆگەر بکات بە پشتیوانیکردنی چاککردنەوەیان. گرتنەبەری ڕێوشوێنی پێویست بۆ ئاسانکاری دووبارە تێکەڵبوونەوە و ڕێگریکردن لە دووبارەبوونەوەی پێشێلکارییەکان (بڕوانە: ماددەی 4، یاسای عێراقی ژمارە ۸ی ساڵی ۲۰۲۱). بۆیە پێویستە لایەنە پەیوەندیدارەکانی حکومەت هەنگاوی خێرا بنێن بۆ دڵنیابوون لەوەی کە کۆمەڵگەی ئێزیدی پارێزراو بێت لە بەرزبوونەوەی ئەم دواییانەی تۆمەتی درۆ و قسەی کینەیی و ئەم قسە مەترسیدارە بە دەنگی بەرز و بە توندی ئیدانە بکرێت.
هەروەها C4JR داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات بەردەوام بن لە هەوڵەکانیان و هەنگاوی چالاک بگرنەبەر بۆ ڕێگریکردن و بەرەنگاربوونەوەی قسەی کینەیی و توندوتیژی دژی ئێزیدییەکان و کەمایەتییەکانی دیکە و ئەوانەی لەبری ئەوان قسە دەکەن.
لە کۆتاییدا، C4JR داوا لە هەموو تاکەکان و کۆمەڵگەکان دەکات کە قسەی کینەیی و توندوتیژی ڕەت بکەنەوە و لە جیاتی ئەوە برەودان بە تێگەیشتن و دیالۆگ و پێکەوەژیان و ڕێزگرتن لە هەموو ئایین و کلتوورەکان و کارکردن بۆ پاراستنی ئەو هەمەجۆرییە دەوڵەمەندەی کە ماوەیەکی زۆرە میراتی ئەم بێشکەیەی شارستانییەتە.
